***
Παρασκευή, 19 Απριλίου 2013
ΑΡΡΕΜΒΩ ΔΙΑΝΟΙΑ
Στο Πέμπτο Κεφάλαιο του έργου του ΑΝΤΙΒΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΙΝΑ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΝ, ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής σημειώνει: «Άλλο γαρ αρρέμβω διανοία παρακαλείν τον θεόν …. Και άλλο καιροσκοπείν και μετά τας κοσμικάς ασχολίας ευκαιρήσαντα προσεύξασθαι».Τον πασίγνωστο αββά του 4ου και 5ου μ.Χ. αιώνα γνώριζαν και μελετούσαν ακόμη και 1000 χρόνια αργότερα οι βυζαντινοί. «Πάντα πώλησον Μάρκον αγόρασον», έλεγαν οι φτωχοί. Για τους άρχοντες, για τους οποίους δεν ετίθετο τέτοιο θέμα σίγουρα αγνοούσαν (δεν υπολόγιζαν έστω κι αν γνώριζαν)αυτό το σημείο των απαντήσεων του Αγίου προς τον Φιλόσοφο, ο οποίος υπήρξε μια επινοημένη persona για τις ανάγκες έκφρασης των απόψεων των άθεων διανοουμένων της εποχής του. Ελάχιστοι από τους άρχοντες αφιέρωναν στον Κύριο τα νιάτα τους, χάνοντας θρόνους και μεγαλεία. Οι περισσότεροι φρόντιζαν για τα χριστιανά της ζωής τους τέλη αφού αποσύρονταν και παρέδιδαν αξιώματα σε παιδιά και συγγενείς. Με παρόμοια επιμέλεια εκείνης των αιγυπτίων βασιλέων που ξόδευαν μια ζωή ετοιμάζοντας την αιώνια κατοικία τους, τον πυραμιδωτό τάφο, αρκετοί από τους άρχοντες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχτιζαν, στην ακμή τους, μοναστήρια τα οποία γίνονταν τα καθαρτήρια της ψυχής τους στα γεράματά τους.
Ένα τέτοιο ζευγάρι αρχόντων ήσαν οι ηγεμόνες της Δημητριάδας Νικόλαος Μελισσσηνός και Άννα Παλαιολογίνα –Μελισσηνή. Στην περίοδο 1270-1273 ανοικοδόμησαν στην περιφέρεια της Άνω Δρυανούβαινας, που περιλάμβανε τις σημερινές Πορταριά και Μακρινίτσα, ένα πολύ μεγάλο μοναστήρι που το αφιέρωσαν στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Το μοναστήρι αυτό έγινε ευρύτερα γνωστό στο χώρο της σημερινής Θεσσαλίας ως Μονή Προφήτου Προδρόμου Νέας Πέτρας.
Το ίδιο είχε κάνει προηγουμένως και ο πατέρας του Νικολάου, Κωνσταντίνος Μελισσηνός. Εγκαταβίωσε ως μοναχός Κωνστάντιος στη Μονή Οξείας Επισκέψεως που έχτισε στη Μακρινίτσα.
Ο Νικόλαος Μελισσηνός προίκισε το μοναστήρι του Προφήτου Προδρόμου με πολλά κτήματα. Μεταξύ αυτών ήταν και το «μοναστηρόπουλο» της Παναγίας της Πορταρέας, από το οποίο πήρε το όνομά της η Πορταριά. Ο Νικόλαος μόνασε στο μοναστήρι της Οξείας Επισκέψεως με το όνομα Ιωάσαφ και η γυναίκα του στη Μονή Προφήτου Προδρόμου που στην αρχή λειτούργησε ως γυναικεία. Μάλιστα σώζεται και η επιτύμβια πλάκα που στόλιζε τον τάφο της μοναχής Ανθούσας. Είναι εντοιχισμένη στο ναό της Παναγίας στο λόφο της Επισκοπής Άνω Βόλου και φέρει την επιγραφή «της Αγγελίνας Δούκενας της Μαλ(ιασ)ινής, της δια του Θείου και Αγγελικού Σχήματος μετονομασθείσης Ανθούσης».
Το μοναστήρι του Προφήτου Προδρόμου Νέας Πέτρας έμεινε όρθιο για 700 περίπου χρόνια και γκρεμίστηκε στην εποχή μας. Δεν μας είναι γνωστές οι αναστηλώσεις που του έγιναν. Πορταρίτες που έζησαν το ψυχορράγημά του μας αφηγήθηκαν κάποιες από τις τελευταίες του στιγμές.
Λίγο πριν γκρεμιστεί το μοναστήρι του Προφήτου Προδρόμου Νέας Πέτρας (1952) τραβήχτηκε από τον Ζημέρη μια καταπληκτική φωτογραφίας μιας κρήνης που δεν υπάρχει πια. Μια αχειροποίητη εικόνα του εσταυρωμένου Κυρίου εμφανίζεται στη θέση του στομίου και του νερού που πέφτει. Ο Χριστός δείχνει να γέρνει κουρασμένα το ωραίο του κεφάλι – διακρίνεται ακόμη και ο εξ’ ακανθών στέφανος. Τα χείλη του στομίου παρουσιάζουν τους εν εκτάσει βραχίονες στο ξύλο του θανάτου που έγινε όπλο κατά του θανάτου. Η φωτογραφία στο κάτω μέρος έχει την ένδειξη ΠΗΛΙΟ – ΠΟΡΤΑΡΙΑ. Υπάρχουν ακόμη φωτογραφίες της πύλης της Μονής από το εσωτερικό. Πάνω από την ξύλινη πόρτα βλέπουμε την εικόνα του Προδρόμου. Αριστερά, πάνω σε δέντρο, διακρίνεται η καμπάνα του μοναστηριού. Τέλος, έχουν φωτογραφηθεί οι 2 τεράστιοι πύργοι της νότιας πλευράς, σαν το Θεοξένια ψηλοί, κατά τον κ. Ανδρέα Σιώκο. Τα νότια κελιά γκρεμίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Τα βορινά ήσαν ήδη γκρεμισμένα. Τα ερείπια τους τα σκέπασαν οι ποιμένες με τσίγκους και εκεί ξεχειμώνιαζαν τα πρόβατα τους. Συγκεκριμένα υπήρχαν χειμαδιά του Γιώργου Γαλάνη και του Δημήτρη Τσιμπανούλη οι οποίοι στέγαζαν εκεί 2000 πρόβατα. Η κτηματική περιουσία του μοναστηριού έφτανε ώς το Σέσκλο και τον Κίσσαβο. Μοναστηριακά ακόμη ήσαν τα οικόπεδα όπου χτίστηκαν η Οινοπνευματική και το Κεραμοποιείο Τσαλαπάτα.
Και προπολεμικά το Υπουργείο είχε αποφασίσει τη δημιουργία κατασκηνώσεων για τα παιδιά στην περιοχή. Πρόεδρος της Επιτροπής για τις κατασκηνώσεις ήταν τότε κάποιος Χονδροδήμος, διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας. Έμενε στο Αρχοντικό Ναουμίδη στην Πορταριά. Η Επιτροπή αποφάσισε να μη πειραχτούν τα κτίσματα και να γίνουν οι κατασκηνώσεις σε σανιδένιες παράγκες, στη γύρω περιοχή. Ήλθε όμως ο πόλεμος, ατόνησαν και οι κατασκηνώσεις ως θεσμός. Μετά την Κατοχή επανήλθε το παλαιό καθεστώς με νέο όμως Συμβούλιο. Ο Χονδροδήμος είχε πεθάνει. Ο νέος Διευθυντής ζήτησε να γκρεμιστούν τα γύρω κελιά και να μείνει μόνη η εκκλησία. Ο κ. Ανδρέας Σιώκος θυμάται ότι στην πρώτη -ή μία από τις πρώτες -γιορτή του Προδόμου ήλθε κάποιος παλαιός Πορταρίτης, ονόματι Κίτσος Βλιτσάκης, ο οποίος μόλις είδε ισοπεδωμένο τον τόπο θύμωσε πολύ. Ο Βλιτσάκης ήταν πρώτος ξάδερφος του Ζήση Ζησάκη, πρόξενος της Ελλάδας στο Παρίσι, με γυναίκα γαλλίδα. Φώναζε αγανακτισμένος. «Ποιος έδωσε εντολή να γκρεμιστεί τέτοιο μνημείο;». Έβλεπες μάρμαρα σκαλιστά μέσα στα βάτια, στα πουρνάρια, στα σπάρτα. Χάθηκαν όλα. Ο Βλιτσάκης εξηγούσε ότι στο εξωτερικό αυτά τα μνημεία τα αναστηλώνουν και ο κόσμος τα θαυμάζει, πληρώνοντας εισιτήριο.
Ένας άλλος παλαιός Πορταρίτης, ο ιεροψάλτης Βασίλης Βάσσος έλεγε στον κ. Ανδρέα Σιώκο, ότι λίγο πριν ψηφιστεί ο Νόμος να περιέλθουν τα μοναστηριακά κτήματα στην Αυτοδιοίκηση, υπήρχε κάποιος ηγούμενος στον Άγιο Ιωάννη, ονόματι Κοντορίζος- μάλλον Γρηγόριος Κοντορίζος. Είχε 50 χρόνια εκεί μέσα. Ο Πρόεδρος της Κοινότητας και ο Νομάρχης τον παρακάλεσαν να αποχωρήσει. Δεν το δέχονταν. Στο τέλος τον έφεραν στο φιλότιμο. «Εσείς είστε άνθρωπος της υπακοής, του είπαν, πρέπει να κάνετε υπακοή». Υπάκουσε και μεταφέρθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Κωνσταντίνου – υπήρχε τότε με ηγούμενο τον Ευθύμιο. Αυτό γκρεμίστηκε μετά τους σεισμούς. Ο Άγιος Ιωάννης, η κτηματική του περιφέρεια δηλαδή, βγήκε σε δημοπρασία. Το πήρε κάποιος ιερέας ο οποίος έσπερνε στην περιοχή. Όταν ο Κοντορίζος άκουγε την καμπάνα του Αη Γιάννη να χτυπάει για εσπερινό φώναζε – πέστε του να μην χτυπάει την καμπάνα, πέστε του ότι θα τον σκοτώσω.
Ο Κοντορίζος αυτός αλλά και οι παλιότεροι μοναχοί ήσαν πολύ ελεήμονες. Στους βαρείς χειμώνες οι χωρικοί άνοιγαν δρόμο σε φορτωμένα μουλάρια του μοναστηριού τα οποία σταματούσαν και ξεφόρτωναν γεννήματα μπροστά στις πόρτες των φτωχών.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του μοναστηριού αλλά και των άλλων εκκλησιών στα παλαιότερα χρόνια είναι το νεκροταφείο. Υπήρχε συνήθως πλάι από τον ναό. Το ίδιο συνέβαινε και με τις άλλες εκκλησίες.
Ο Ζούλιας τα συγκέντρωνε όλα στο οικόπεδο της Αγίας Παρασκευής που δώρισε στην κοινότητα Πορταριάς. Για το λόγο αυτό το άγαλμά του βρίσκεται στην παλαιά είσοδο του χωριού. Έτσι τον τίμησαν οι Πορταρίτες. Κάποιος βέβαια νεαρός πυροβόλησε τον ανδριάντα στο πρόσωπο, λίγο μετά την κατοχή. «Πλουτοκράτης δεν ήταν και αυτός;» ήταν η δικαιολογία του. Σε 15 ημέρες πέθανε από μηνιγγίτιδα.
-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Αποστόλου Παπαθανασίου: Η ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΛΙΟ ΣΤΟΝ ΥΣΤΕΡΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ (1204-1423).
-ΑΦΗΓΗΣΗ:
Ανδρέας Σιώκος.
Τετάρτη, 10 Απριλίου 2013
ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ
Ο ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944
Γράφει ο Γιάννης Τσίγκρας.
Γράφει ο Γιάννης Τσίγκρας.
Σε λυτό έγγραφο που βρίσκεται στο Αρχείο του Δήμου Πορταριάς υπάρχει η εξής επιστολή των ιδιοκτητών του ΘΕΟΞΕΝΙΑ (έτσι υπογράφουν με μαύρο μολύβι). Το έγγραφο φέρει ημερομηνία 26 Νοεμβρίου 1944 και αποτείνεται «Προς την Αυτοδιοίκηση Πορταριάς».
Στην επιστολή αναφέρονται μεταξύ άλλων:
«Δεδομένου, ως αρμοδίως επληροφορήθημεν και διαπιστώσαμεν, ότι διάφορα υλικά και αντικείμενα (σιδηροσωλήνες κ.α.) του εν Πορταριά ξενοδοχείου ΘΕΟΞΕΝΙΑ, ιδιοκτησίας μας, αφαιρούνται παρανόμως και αυθαιρέτως εκ των ερειπίων παρά τρίτων μη εχόντων ουδέν δικαίωμα απολήψεως, θέτοντας ταύτα υπ’ όψιν υμών, προς αποσόβηση εις το μέλλον πάσης περαιτέρω αφαιρέσεως, δίδομεν υμίν την ανέκκλητον εντολήν όπως υπό την ιδιότητά σας μεριμνήσετε δια των οργάνων σας και υπ’ ευθύνη σας δια την φύλαξιν του ανωτέρω ξενοδοχείου μας, ως και του παραρτήματος τούτου, γνωστού υπό το όνομα ΚΟΣΜΟΣ, ως και του Αθανασακείου Νηπιαγωγείου, πυρποληθέντων απάντων μετά των επίπλων και των σκευών των, ως γνωστόν, υπό του Γερμανικού Στρατού την 6ην Οκτωβρίου ε.ε. και παρακαλούμεν όπως, ως Αρχή του τόπου, διασφαλίσητε δεόντως την περιουσίαν μας, καθ’ όσον, κατοικούντες εν Βόλω δεν δυνάμεθα να προστατεύσωμεν αυτήν…».
Διατηρήσαμε την στίξη και την ορθογραφία ως έχει.
Σ’ ένα δεύτερο έγγραφο «Προς το Υπουργείον Οικονομικών – ΑΘΗΝΑ» των ιδιοκτητών, του 1946 αυτή τη φορά, το οποίο υπογράφεται ονομαστικά από τον Γεώργιο Αθανασάκη και τη Σοφία χα Α. Αργύρη αιτείται η χορήγηση πιστοποιητικού εμφαίνοντος ότι «τυγχάνω πυροπαθής άτε (;) πυρποποληθέντος ολοσχερώς του εν Πορταριά ξενοδοχείου «Θεοξένια» ιδιοκτησίας εμού και της αδελφής μου Σοφίας, κληρονόμου Α. Αργύρη, συνεπεία πολεμικού γεγονότος, ήτοι συνεπεία του κατά Οκτώβριον του 1944 εμπρησμού … (δυσανάγνωστο)… κατόπιν τούτου ουδεμίαν ετύχαμεν αποζημιώσεως».
Την 8η Νοεμβρίου 1950 απεστάλη προς το Υπουργείο Οικονομικών – ΑΘΗΝΑΣ το εξής, ελλιπές, έγγραφο του τότε Προέδρου της Κοινότητας Πορταριάς Πεσκίρη:
«Κατά τους χρόνους της Κατοχής το εγκατεστημένον έν σύνταγμα Ιταλικού Στρατού, …. (δυσανάγνωστη γραφή) εις διάφορα οικήματα της κωμοπόλεως, άτινα υπέστησαν υπ’ αυτού μεγάλας καταστροφάς.
Μετά την αποχώρησιν των Ιταλών εγκατεστάθησαν εις άλλα οικήματα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής, άτινα και ταύτα επήνεγκον μεγαλυτέρας ζημίας.
Κατά το έτος 1943 εβομβαρδίσθη η κωμόπολις μας υπό των Γερμανικών αεροπλάνων και το πλείστον των οικημάτων της υπέστη μεγάλας καταστροφάς και λεηλασίας.
Το μεγαλύτερον όμως πλήγμα της κωμοπόλεως κατάφερεν ο Γερμανικός Στρατός, πυρπολήσας εν έτει 1944 ταύτην και καταστήσας το πλείστον των οικογενειών πυροπαθείς άνευ στέγης, ρουχισμού κλπ. Μετ’ εξαιρέτου τιμής».
Στις 5 Οκτωβρίου 1944, και λίγες ημέρες πριν αναχωρήσουν οριστικά οι Γερμανοί από την χώρα μας, πυρπόλησαν το Κατηχώρι και την Πορταριά.
Ένα χρονικό των προηγηθέντων της πυρπόλησης αφηγήθηκε στην αείμνηστη Νίτσα Κολιού ένας από τους αντάρτες της Μακρινίτσας που έλαβε μέρος στην επιχείρηση των ανδρών του ΕΛΑΣ εναντίων των κατακτητών.
‘‘ Ένα βράδυ, λέει, ο Μήτσος ο Γκαντίνας, πήραμε εντολή να έρθουμε στην Πορταριά. Εγώ έλαβα μέρος σε τρεις μάχες. Με το πολυβόλο έπιασα θέση στον Άγιο Ταξιάρχη. Θυμάμαι που ήρθε επιτροπή πορταριτών με τον Ν. Πετούση στον Γ. Ψιλόπουλο λέγοντας ότι είναι κρίμα να χτυπήσουμε τους Γερμανούς από αυτό το μέρος γιατί θα κάψουν το χωριό. Ο Ψιλόπουλος απάντησε ότι είχε εντολή να χτυπήσει τους Γερμανούς από αυτό το σημείο και τους παρέπεμψε στους ανώτερους. Ύστερα από λίγες μέρες ήλθε ο Πηλιορείτης με τον Άγγλο σύνδεσμο και τον Γιάννη Μπασδέκη να επιθεωρήσουν τις θέσεις. Ξαναεμφανίσθηκε τότε η επιτροπή με τον Πετούση που κρατούσε μάλιστα και με ανθοδέσμη και είπαν τις απόψεις τους. Ότι πρέπει να προσεχθεί η Πορταριά με την τουριστική της σημασία και να γίνει επίθεση εναντίον των Γερμανών από άλλο σημείο. Αλλά ο Εγγλέζος έδωσε την απάντηση –«Δεν μας ενδιαφέρει τι θα κάψουν οι Γερμανοί, εμείς θα το ξαναφτιάξουμε, θέλουμε να χτυπήσουμε τους Γερμανούς όπου τους βρούμε». Στο μεταξύ, στο υδραγωγείο του Άνω Βόλου είχαμε τοποθετήσει νάρκες πρίν ανέβουν οι Γερμανοί. Εμφανίστηκε όμως ένα αυτοκίνητο οι επιβάτες του οποίου είπαν ότι είναι του Ερυθρού Σταυρού. Παραμερίστηκαν οι νάρκες για να περάσουν, πήγαν στην Πορταριά και ξαναγύρισαν. Δεν ήταν του Ερυθρού Σταυρού αλλά πράκτορες των Γερμανών οι οποίοι κατασκόπευσαν τις θέσεις μας και έδωσαν αναφορά. Μετά δυο μέρες ανέβηκαν οι Γερμανοί κατατοπισμένοι. Σταμάτησαν στο υδραγωγείο, έβγαλαν τις νάρκες, πήγαν από το Κατηχώρι και πριν προλάβουμε να τους χτυπήσουμε είχαν φτάσει στην Αγία Μαρίνα. Ρίξαμε τα πρώτα πυρά και φύγαμε προς το Μέγα Ρέμα αφού ήμασταν κυκλωμένοι. Μας έβαλαν στο μεταξύ από το Βόλο, απ’ τα Πευκάκια, τη Γορίτσα και το Σύνταγμα. Στη συνέχεια μπήκαν οι γερμανοί και έκαψαν το χωριό. Ήταν αρχές Οκτωβρίου του 1944. Τότε σκοτώθηκε και ο Λέτσιος από τις Σταγιάτες. Εμείς ξαναμπήκαμε στην Πορταριά και μείναμε κάποιες μέρες’’.
Οι Γερμανοί έκαψαν τα περισσότερα μεγάλα αρχοντικά και πάρα πολλά αγροτικά σπίτια. Σαν από θαύμα γλίτωσε ο Άγιος Νικόλαος τον οποίον είχαν προσπαθήσει να κάψουν και το 1943. Φαίνεται ότι δεν προσπάθησαν να πυρπολήσουν άλλα εξωκλήσια. Άγνωστο τι τους συγκράτησε μια που τον προηγούμενο χρόνο είχαν βεβηλώσει το ιερό της Παναγίας της Πορταρέας.
Το Μέγα ¨ΘΕΟΞΕΝΙΑ¨ όμως, το καμάρι του τόπου, το ξενοδοχείο που στέγασε εστεμμένους, πολιτικούς και καλλιτέχνες (Γεώργιος ο Α΄, Ελ. Βενιζέλος, Γ. Δροσίνης) παραδόθηκε στις φλόγες.
Ο 95χρονος πλέον, τελευταίος διευθυντής του Ιωσήφ Δασκαλάκης, θυμάται:
«Δεν υπήρξε καλός σχεδιασμός. Μπορούσαμε, και το είχαμε προτείνει στους αντάρτες, τους οποίους γνώριζα πολύ καλά, να στήσουμε ένα οπλοπολυβόλο στο ύψος του ¨ΞΕΝΙΑ¨ -δεν θα έμενε κανένας Γερμανός. Γνωρίζαμε, άλλωστε, ότι οι Γερμανοί έφευγαν ήδη από το Βόλο. Δεν με άκουσαν (οι αντάρτες υποστηρίζουν το αντίθετο- υπήρχε οπλοπολυβόλο στην πλατεία Ταξιαρχών). Έριξαν δύο ριπές από το Νεκροταφείο και σκότωσαν τους Γερμανούς. Άφησαν το χωριό στο έλεός τους. Οι Γερμανοί μπήκαν στην Πορταριά κι άρχισαν να καίνε πρώτα τα αρχοντικά. Την ίδια μέρα έκαψαν και το ΘΕΟΞΕΝΙΑ. Βρισκόμαστε σε μια βρύση απέναντι από την Ηλεκτρική κι ακούγαμε τις εκρήξεις και βλέπαμε τις φλόγες ν’ αναπηδούν. Το ΘΕΟΞΕΝΙΑ κάηκε ολοκληρωτικά. Ελάχιστα πράγματα μπόρεσα να γλιτώσω, αυτά που δώρισα στην Κοινότητα Πορταριάς και που, απ’ ότι μαθαίνω σήμερα, εκτίθενται σε ειδική βιτρίνα στο Μουσείο του Δήμου. Κουζινικά πορσελάνινα κι ασημένια μαχαιροπήρουνα – αυτά μπόρεσα κι έσωσα. Το κτήριο έμεινε ερείπιο ώς τον καιρό που το αγόρασε η Κοινότητα».
Οι εκρήξεις προφανώς είχαν σχέση με την υπόγεια κάβα του ξενοδοχείου όπου φυλάσσονταν σαμπάνιες, γαλλικά κρασιά, ουάιτ περπερφέξιον ουίσκι και κονιάκ «Κούτσικος».
Ο Γρηγόριος Ρέντης στο βιβλίο του ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 54ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΣ δίνει την είδηση με λιτότητα πολεμικού ανακοινωθέντος.
«ΜΑΧΗ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΑΡΙΑ 5-10-44.
‘‘Οι Γερμανοί όταν πλησίασαν τις αντάρτικες θέσεις άνοιξαν σφοδρά πυρά πάνω σ’ αυτές …. Πυροβολικό και όλμος παίρνουν μέρος στην μάχη…. Μετά από 2ωρο αγώνα που εξελίχθηκε σε οδομαχίες στα πρώτα σπίτια της Πορταριάς η αντάρτικη διμοιρία αναγκάστηκε να συμπτυχθεί προς Μακρινίτσα…. Οι Γερμανοί ενώθηκαν στην ΠΟΡΤΑΡΙΑ και αφού έκαψαν τα «ΘΕΟΞΕΝΙΑ» και αρκετά σπίτια στην ΠΟΡΤΑΡΙΑ και στο ΚΑΤΗΧΩΡΙ επέστρεψαν στο ΒΟΛΟ.
Απώλειες των γερμανών 15 νεκροί και τραυματίες.
Απώλειες των ανταρτών 3 νεκροί, 7 τραυματίες και 1 αγνοούμενος’’. –Ορθογραφία και στίξη βιβλίου.
***
